පතංජලි යෝග සූත්රාණි - 1 (සමාධි පාද) - පතංජලී යෝග සූත්‍ර

අථ සමාධිපාදඃ ।

අථ යෝගානුශාසනම් ॥ 1 ॥

යෝගශ්චිත්තවෘත්ති නිරෝධඃ ॥ 2 ॥

තදා ද්රෂ්ටුඃ ස්වරූපේऽවස්ථානම් ॥ 3 ॥

වෘත්ති සාරූප්යමිතරත්ර ॥ 4 ॥

වෘත්තයඃ පංචතය්යඃ ක්ලිෂ්ටාऽක්ලිෂ්ටාඃ ॥ 5 ॥

ප්රමාණ විපර්යය විකල්ප නිද්රා ස්මෘතයඃ ॥ 6 ॥

ප්රත්යක්ෂානුමානාගමාඃ ප්රමාණානි ॥ 7 ॥

විපර්යයෝ මිථ්යාජ්ඤානමතද්රූප ප්රතිෂ්ඨම් ॥ 8 ॥

ශබ්දජ්ඤානානුපාතී වස්තුශූන්යෝ විකල්පඃ ॥ 9 ॥

අභාව ප්රත්යයාලංබනා වෘත්තිර්නිද්රා ॥ 10 ॥

අනුභූත විෂයාසංප්රමෝෂඃ ස්මෘතිඃ ॥ 11 ॥

අභ්යාස වෛරාග්යාභ්යාං තන්නිරෝධඃ ॥ 12 ॥

තත්ර ස්ථිතෞ යත්නෝऽභ්යාසඃ ॥ 13 ॥

ස තු දීර්ඝකාල නෛරංතර්ය සත්කාරාසේවිතෝ දෘඪභූමිඃ ॥ 14 ॥

දෘෂ්ටානුශ්රවික විෂය විතෘෂ්ණස්ය වශීකාරසංජ්ඤා වෛරාග්යම් ॥ 15 ॥

තත්පරං පුරුෂඛ්යාතේ-ර්ගුණවෛතෘෂ්ණ්යම් ॥ 16 ॥

විතර්ක විචාරානංදාස්මිතාරූපානුගමාත් සංප්රජ්ඤාතඃ ॥ 17 ॥

විරාමප්රත්යයාභ්යාසපූර්වඃ සංස්කාරශේෂෝऽන්යඃ ॥ 18 ॥

භවප්රත්යයෝ විදේහප්රකෘතිලයානාම් ॥ 19 ॥

ශ්රද්ධා වීර්ය ස්මෘති සමාධිප්රජ්ඤා පූර්වක ඉතරේෂාම් ॥ 20 ॥

තීව්රසංවේගානාමාසන්නඃ ॥ 21 ॥

මෘදුමධ්යාධිමාත්රත්වාත්තතෝऽපි විශේෂඃ ॥ 22 ॥

ඊශ්වරප්රණිධානාද්වා ॥ 23 ॥

ක්ලේශ කර්ම විපාකාශයෛරපරාමෘෂ්ටඃ පුරුෂවිශේෂ ඊශ්වරඃ ॥ 24 ॥

තත්ර නිරතිශයං සර්වජ්ඤබීජම් ॥ 25 ॥

ස ඒෂඃ පූර්වේෂාමපි ගුරුඃ කාලේනානවච්ඡේදාත් ॥ 26 ॥

තස්ය වාචකඃ ප්රණවඃ ॥ 27 ॥

තජ්ජපස්තදර්ථභාවනම් ॥ 28 ॥

තතඃ ප්රත්යක්චේතනාධිගමෝऽප්යංතරායාභාවශ්ච ॥ 29 ॥

ව්යාධි ස්ත්යාන සංශය ප්රමාදාලස්යාවිරති භ්රාංති
දර්ශනාලබ්ධභූමිකත්වානවස්ථිතත්වානි චිත්තවික්ෂේපාස්තේංऽතරායාඃ ॥ 30 ॥

දුඃඛ දෞර්මනස්යාංගමේජයත්ව ශ්වාසප්රශ්වාසා වික්ෂේපසහභුවඃ ॥ 31 ॥

තත්ප්රතිෂේධාර්ථමේකතත්ත්වාභ්යාසඃ ॥ 32 ॥

මෛත්රී කරුණා මුදිතෝපේක්ෂාණාං සුඛ දුඃඛ පුණ්යාපුණ්ය විෂයාණාම්-භාවනාතශ්චිත්තප්රසාදනම් ॥ 33 ॥

ප්රච්ඡර්දන විධාරණාභ්යාං වා ප්රාණස්ය ॥ 34 ॥

විෂයවතී වා ප්රවෘත්තිරුත්පන්නා මනසඃ ස්ථිති නිබංධිනී ॥ 35 ॥

විශෝකා වා ජ්යෝතිෂ්මතී ॥ 36 ॥

වීතරාග විෂයං වා චිත්තම් ॥ 37 ॥

ස්වප්න නිද්රා ජ්ඤානාලංබනං වා ॥ 38 ॥

යථාභිමතධ්යානාද්වා ॥ 39 ॥

පරමාණු පරම මහත්ත්වාංතෝऽස්ය වශීකාරඃ ॥ 40 ॥

ක්ෂීණවෘත්තේරභිජාතස්යේව මණේර්ග්රහීතෘග්රහණ ග්රාහ්යේෂු තත්ස්ථ තදංජනතා සමාපත්තිඃ ॥ 41 ॥

තත්ර ශබ්දාර්ථ ජ්ඤාන විකල්පෛඃ සංකීර්ණා සවිතර්කා සමාපත්තිඃ ॥ 42 ॥

ස්මෘති පරිශුද්ධෞ ස්වරූප ශූන්යේවාර්ථ මාත්රනිර්භාසා නිර්විතර්කා ॥ 43 ॥

ඒතයෛව සවිචාරා නිර්විචාරා ච සූක්ෂ්මවිෂයා ව්යාඛ්යාතා ॥ 44 ॥

සූක්ෂ්ම විෂයත්වං චාලිංගපර්යවසානම් ॥ 45 ॥

තා ඒව සබීජඃ සමාධිඃ ॥ 46 ॥

නිර්විචාර වෛශාරාද්යේऽධ්යාත්මප්රසාදඃ ॥ 47 ॥

ඍතංභරා තත්ර ප්රජ්ඤා ॥ 48 ॥

ශ්රුතානුමාන ප්රජ්ඤාභ්යාමන්යවිෂයා විශේෂාර්ථත්වාත් ॥ 49 ॥

තජ්ජඃ සංස්කාරෝऽන්යසංස්කාර ප්රතිබංධී ॥ 50 ॥

තස්යාපි නිරෝධේ සර්වනිරෝධාන්නිර්බීජස්සමාධිඃ ॥ 51 ॥

ඉති පාතංජලයෝගදර්ශනේ සමාධිපාදෝ නාම ප්රථමඃ පාදඃ ।