പതംജലി യോഗ സൂത്രാണി - 1 (സമാധി പാദ) - പതഞ്ജലി യോഗ സൂത്രങ്ങൾ

അഥ സമാധിപാദഃ ।

അഥ യോഗാനുശാസനമ് ॥ 1 ॥

യോഗശ്ചിത്തവൃത്തി നിരോധഃ ॥ 2 ॥

തദാ ദ്രഷ്ടുഃ സ്വരൂപേഽവസ്ഥാനമ് ॥ 3 ॥

വൃത്തി സാരൂപ്യമിതരത്ര ॥ 4 ॥

വൃത്തയഃ പംചതയ്യഃ ക്ലിഷ്ടാഽക്ലിഷ്ടാഃ ॥ 5 ॥

പ്രമാണ വിപര്യയ വികല്പ നിദ്രാ സ്മൃതയഃ ॥ 6 ॥

പ്രത്യക്ഷാനുമാനാഗമാഃ പ്രമാണാനി ॥ 7 ॥

വിപര്യയോ മിഥ്യാജ്ഞാനമതദ്രൂപ പ്രതിഷ്ഠമ് ॥ 8 ॥

ശബ്ദജ്ഞാനാനുപാതീ വസ്തുശൂന്യോ വികല്പഃ ॥ 9 ॥

അഭാവ പ്രത്യയാലംബനാ വൃത്തിര്നിദ്രാ ॥ 10 ॥

അനുഭൂത വിഷയാസംപ്രമോഷഃ സ്മൃതിഃ ॥ 11 ॥

അഭ്യാസ വൈരാഗ്യാഭ്യാം തന്നിരോധഃ ॥ 12 ॥

തത്ര സ്ഥിതൌ യത്നോഽഭ്യാസഃ ॥ 13 ॥

സ തു ദീര്ഘകാല നൈരംതര്യ സത്കാരാസേവിതോ ദൃഢഭൂമിഃ ॥ 14 ॥

ദൃഷ്ടാനുശ്രവിക വിഷയ വിതൃഷ്ണസ്യ വശീകാരസംജ്ഞാ വൈരാഗ്യമ് ॥ 15 ॥

തത്പരം പുരുഷഖ്യാതേ-ര്ഗുണവൈതൃഷ്ണ്യമ് ॥ 16 ॥

വിതര്ക വിചാരാനംദാസ്മിതാരൂപാനുഗമാത് സംപ്രജ്ഞാതഃ ॥ 17 ॥

വിരാമപ്രത്യയാഭ്യാസപൂർവഃ സംസ്കാരശേഷോഽന്യഃ ॥ 18 ॥

ഭവപ്രത്യയോ വിദേഹപ്രകൃതിലയാനാമ് ॥ 19 ॥

ശ്രദ്ധാ വീര്യ സ്മൃതി സമാധിപ്രജ്ഞാ പൂർവക ഇതരേഷാമ് ॥ 20 ॥

തീവ്രസംവേഗാനാമാസന്നഃ ॥ 21 ॥

മൃദുമധ്യാധിമാത്രത്വാത്തതോഽപി വിശേഷഃ ॥ 22 ॥

ഈശ്വരപ്രണിധാനാദ്വാ ॥ 23 ॥

ക്ലേശ കര്മ വിപാകാശയൈരപരാമൃഷ്ടഃ പുരുഷവിശേഷ ഈശ്വരഃ ॥ 24 ॥

തത്ര നിരതിശയം സർവജ്ഞബീജമ് ॥ 25 ॥

സ ഏഷഃ പൂർവേഷാമപി ഗുരുഃ കാലേനാനവച്ഛേദാത് ॥ 26 ॥

തസ്യ വാചകഃ പ്രണവഃ ॥ 27 ॥

തജ്ജപസ്തദര്ഥഭാവനമ് ॥ 28 ॥

തതഃ പ്രത്യക്ചേതനാധിഗമോഽപ്യംതരായാഭാവശ്ച ॥ 29 ॥

വ്യാധി സ്ത്യാന സംശയ പ്രമാദാലസ്യാവിരതി ഭ്രാംതി
ദര്ശനാലബ്ധഭൂമികത്വാനവസ്ഥിതത്വാനി ചിത്തവിക്ഷേപാസ്തേംഽതരായാഃ ॥ 30 ॥

ദുഃഖ ദൌര്മനസ്യാംഗമേജയത്വ ശ്വാസപ്രശ്വാസാ വിക്ഷേപസഹഭുവഃ ॥ 31 ॥

തത്പ്രതിഷേധാര്ഥമേകതത്ത്വാഭ്യാസഃ ॥ 32 ॥

മൈത്രീ കരുണാ മുദിതോപേക്ഷാണാം സുഖ ദുഃഖ പുണ്യാപുണ്യ വിഷയാണാമ്-ഭാവനാതശ്ചിത്തപ്രസാദനമ് ॥ 33 ॥

പ്രച്ഛര്ദന വിധാരണാഭ്യാം വാ പ്രാണസ്യ ॥ 34 ॥

വിഷയവതീ വാ പ്രവൃത്തിരുത്പന്നാ മനസഃ സ്ഥിതി നിബംധിനീ ॥ 35 ॥

വിശോകാ വാ ജ്യോതിഷ്മതീ ॥ 36 ॥

വീതരാഗ വിഷയം വാ ചിത്തമ് ॥ 37 ॥

സ്വപ്ന നിദ്രാ ജ്ഞാനാലംബനം വാ ॥ 38 ॥

യഥാഭിമതധ്യാനാദ്വാ ॥ 39 ॥

പരമാണു പരമ മഹത്ത്വാംതോഽസ്യ വശീകാരഃ ॥ 40 ॥

ക്ഷീണവൃത്തേരഭിജാതസ്യേവ മണേര്ഗ്രഹീതൃഗ്രഹണ ഗ്രാഹ്യേഷു തത്സ്ഥ തദംജനതാ സമാപത്തിഃ ॥ 41 ॥

തത്ര ശബ്ദാര്ഥ ജ്ഞാന വികല്പൈഃ സംകീര്ണാ സവിതര്കാ സമാപത്തിഃ ॥ 42 ॥

സ്മൃതി പരിശുദ്ധൌ സ്വരൂപ ശൂന്യേവാര്ഥ മാത്രനിര്ഭാസാ നിർവിതര്കാ ॥ 43 ॥

ഏതയൈവ സവിചാരാ നിർവിചാരാ ച സൂക്ഷ്മവിഷയാ വ്യാഖ്യാതാ ॥ 44 ॥

സൂക്ഷ്മ വിഷയത്വം ചാലിംഗപര്യവസാനമ് ॥ 45 ॥

താ ഏവ സബീജഃ സമാധിഃ ॥ 46 ॥

നിർവിചാര വൈശാരാദ്യേഽധ്യാത്മപ്രസാദഃ ॥ 47 ॥

ഋതംഭരാ തത്ര പ്രജ്ഞാ ॥ 48 ॥

ശ്രുതാനുമാന പ്രജ്ഞാഭ്യാമന്യവിഷയാ വിശേഷാര്ഥത്വാത് ॥ 49 ॥

തജ്ജഃ സംസ്കാരോഽന്യസംസ്കാര പ്രതിബംധീ ॥ 50 ॥

തസ്യാപി നിരോധേ സർവനിരോധാന്നിര്ബീജസ്സമാധിഃ ॥ 51 ॥

ഇതി പാതംജലയോഗദര്ശനേ സമാധിപാദോ നാമ പ്രഥമഃ പാദഃ ।